ภาษาไทย ภาษาชาติ

  ภาษาไทย...สืบสานไว้และใช้อย่างรู้คุณค่า

ประกฤษฏิ์ ทองดอนดู่...เรียบเรียง

 

พ่อขุนรามคำแหงแห่งสยาม                  ปราชญ์งดงามตามประดิษฐ์คิดแก้ไข

ในอักษรให้มีอยู่คู่ชาติไทย                              รักษาไว้ใช้ให้ถูกปลูกจิตไทย

ความเป็นไทยโดดเด่นด้วยภาษา                       อักษราล้วนหลายหลากมากสดใส

เสน่ห์เสียงสูงต่ำคำกลอนไซร้                           ร่วมสืบไว้สานคุณค่าภาษาไทยฯ

          ภาษาไทยเป็นภาษาที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นภาษาที่มีความไพเราะงดงามภาษาหนึ่งในโลก เป็นภาษาที่เกิด   จากอัจฉริยภาพของบรรพบุรุษไทยที่ได้สั่งสมและถ่ายทอดมาเป็นเวลาหลายร้อยปี นับตั้งแต่พ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงประดิษฐ์อักษรไทยขึ้นจวบจนปัจจุบัน

          หากเราจะกล่าวว่า ภาษาไทย เป็นภาษาที่มีความงามและไพเราะที่สุดในโลกก็คงไม่ผิดนัก จากเหตุผลที่ว่า การที่ภาษาไทยมีเสียงพยัญชนะ และเสียงสระ ที่มีการผสมผสานกันอย่างลงตัว น่าทึ่ง แล้วยังมีเสียงวรรณยุกต์ที่เปรียบเสมือนเสียงสูงต่ำแห่งดนตรี อีกทั้งเรื่องความงดงามของภาษาที่มีการเลือกสรรคำมาใช้ในลักษณะต่าง ๆ ทั้งการเล่นคำ การหลากคำ การซ้ำคำ คำพ้อง คำผวน คำผัน การใช้โวหารต่าง ๆ และการใช้คำในการแต่งกลอนหรือแต่งคำประพันธ์ เป็นต้น เหล่านี้ล้วนแสดงถึงความมีเสน่ห์แห่งภาษาอย่างน่าอัศจรรย์ยิ่ง ซึ่งเราทุกคนต้องช่วยกันรักษาไว้

          “... เราโชคดีที่มีภาษาเป็นของตนเองแต่โบราณกาล จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะรักษาไว้ ปัญหาเฉพาะในด้านรักษาภาษานี้ก็มีหลายประการ อย่างหนึ่งต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในทางออกเสียง คือให้ออกเสียงให้ถูกต้องชัดเจน อีกอย่างหนึ่งต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในวิธีใช้ หมายความว่า วิธีใช้คำมาประกอบเป็นประโยค นับเป็นปัญหาที่สำคัญ ปัญหาที่สาม คือความร่ำรวยในคำของภาษาไทย ซึ่งพวกเรานึกว่าไม่ร่ำรวยพอ จึงต้องมีการบัญญัติศัพท์ใหม่มาใช้ ...”

พระราชดำรัส ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ ๙ ในคราวเสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานการประชุมคณะกรรมการชุมนุมภาษาไทย ในการประชุมทางวิชาการของชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๒๙ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๐๕

          แม้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ ๙ พระองค์ทรงตระหนักถึงปัญหาในการใช้ภาษาไทย จนกลายเป็นต้นกำเนิดของ “วันภาษาไทยแห่งชาติ” เพื่อเป็นการสร้างแรงกระตุ้นและปลูกจิตสำนึกให้คนไทยภาคภูมิใจในเอกลักษณ์ที่แสดงถึงความเป็นชาติไทย แสดงถึงความเป็นชนชาติที่มีภาษาเป็นของตนเอง ในขณะที่หลายประเทศในโลกนั้นไม่มีภาษาซึ่งแสดงความเป็นเอกลักษณ์ของชาติ แต่ในปัจจุบันเราจะเห็นว่า ภาษาไทยถูกนำมาใช้อย่างผิด ๆ เกิดการสร้างคำแบบใหม่ มีการตัดคำและไม่มีกาลเทศะในการใช้คำ แม้ว่าธรรมชาติของภาษาจะบอกว่า “ภาษาที่มีชีวิตนั้นต้องมีการเปลี่ยนแปลง” แต่ทว่าหากภาษาไทยเปลี่ยนแปลงไปเช่นนี้ เกรงว่าเอกลักษณ์ของชาติคงจะเสียหายและสูญหายไปในที่สุด เพราะเหตุนี้ เราจึงควรร่วมกันอนุรักษ์ภาษาไทยและใช้ให้ถูกต้อง เพราะ “เราโชคดีที่มีภาษาไทยเป็นของตนเองและมีภาษาเป็นเอกลักษณ์ของชาติ”

คือแก่นแท้แลหัวใจไทยทั้งชาติ      คือศิลป์ศาสตร์แห่งศักดิ์ศรีที่สืบสาน
คือลีลาลำนำคือคำกานท์                      ประจักษ์จารขานค่าคำว่าไทย

วัฒนธรรมล้ำค่าศรัทธามั่น                    ร่วมสร้างสรรค์ส่งเสริมทุกสมัย

เอกลักษณ์แห่งชาติประกาศไกร              เกิดเป็นไทยให้รู้ค่าภาษาตนฯ